Αγαπητέ κ. Φάις
Όταν γράφετε σε πρώτο πρόσωπο, αναρωτιέμαι, είστε ο ίδιος ο ήρωας των βιβλίων σας; Ενσαρκώνεστε επί χάρτου; Γιατί αυτό το γράμμα θα ήθελα να το απευθύνω στον μυθοπλαστικό σας εαυτό (υπάρχει κι άλλος άραγε; – για τον καθένα μας εννοώ – ). Στρέφομαι σε σας, όπως περιστρεφόμενη φωτεινή δεσμίδα ενός φάρου που τυφλώθηκε. Ενός φάρου που κοάζει φως, που κράζει κόντρα στο σκοτάδι, που σκίζει το νυχτωμένο πέλαγο(ς) με την ελπίδα της συνάντησης: αν ένα καράβι τώρα μ’ έβλεπε, αν μπορούσα έστω να διασώσω ένα πλοίο, η ακίνητη ζωή μου θα αποκτούσε νόημα.
Αρκετά όμως με τις προσωποποιήσεις, με τους φάρους που μιλούν. Όλα για μένα, κύριε Φάις, έγγραφα και άγραφα, λέξεις και μηρυκασμοί συμφώνων, όλα είναι ντοπιολαλιές της πιο βαθιάς σιωπής μας. Όταν σκέφτομαι τους ήρωες που έχω επινοήσει, η πραγματικότητα με λοιδορεί. Και όταν αυτοβιογραφούμαι, το ελάφι του μυαλού μου τρέχει σε χαράδρες επινόησης. Σε αυτό το μείγμα, σε αυτή την οδύνη της χαράς ζω: τίποτα να μην είναι καθαρό, κι όλα να είναι διαυγή, κάθε μου λέξη να ενεδρεύει στη λογοτεχνική σελίδα κι οι σελίδες μου να προμηνύουν την πραγματική ζωή.
Έρχεται μια μέρα όμως κ. Φάις. Ω μέρα λαμπρή, που με λάμπρυνες με τα πηχτά σκοτάδια σου, ω ηχηρό πλέγμα ακτίνων, ω συρματόπλεγμα του δέους, και λευτέρωμα του φόβου μου. Ναι, έρχεται αυτή η μέρα. Μια μέρα κεραυνού, μια μέρα της γαλήνης. Τότε που ο έρωτας όλα τα αλλάζει, διασαλεύει τον διασαλεμένο. Και τον αποκαθιστά. Αποκατεστημένος λοιπόν σας στέλνω αυτό το γράμμα, κωπηλάτης που διέσχισε τα γραπτά σας, τα δικά του τα γραπτά και τώρα, ανάλαφρος, στέκεται στο εξώφυλλο της ζωής του. Καπετάνιος δηλαδή της τέχνης του, όμηρος της χαράς.
Δικός σας,
Ο μυθικός αναγνώστης σας
Υ.Γ.
Διάβασα το νέο σας βιβλίο – από το πουθενά. Μια θάλασσα στο εξώφυλλο, όμως θολή, αβέβαιη. Τι παριστάνει; Την ομίχλη της καρδιάς μας, την αχλή των αισθημάτων μας, τα νέφη του μυαλού; Κρίνοντας από το εξώφυλλο (γιατί ό,τι άλλο κι αν πούμε είναι ψεύδος, απ’ έξω ελκυόμαστε για να βρεθούμε μέσα) πρέπει να είναι καλό βιβλίο, σκέφτηκα. Βυθίστηκα – κι ακόμη βυθίζομαι σ’ αυτό.
Τόσος διάλογος με τρομάζει κύριε Φάις. Τόση ανθρώπινη φωνή. Προτιμώ την πλαγιοκόπηση της αμεσότητας: περιγραφές σιντριβανιών, τριτοπρόσωπη ψυχραιμία, αφηγητές που μιλάνε με το μέταλλο της φωνής κι όχι τη θέρμη της καρδιάς.
Θραύσματα συναντήσεων παντού, παροδικοί χαρακτήρες, ίχνη μιας επαφής που τη σβήνει, σαν κύμα, η επόμενη σελίδα. Ή μήπως το αντίθετο; Ή μήπως ζωή παντού, άνθρωποι που ενδοσκοπούν δημοσίως, σκηνικές οδηγίες (τόσες όσες χρειαζόμαστε για να βεβαιωθούμε πως υπάρχουμε, πως δεν είμαστε ένα λαρύγγι κομμένο, χαμένο σ’ ένα μπεκετικό μεσοδιάστημα, δίχως γυρισμό).
Η λέξη ψυχανάλυση, είναι σύνθετη και το δεύτερο μόνο μέρος της κατανοώ. Το πρώτο δεν θα το αγγίξω. Θα πω απλώς αυτό: ψυχή σημαίνει πεταλούδα και τα βιβλία σας φτεροκοπούν – δεν εννοώ πως είναι πεταλούδες (κάποια παρομοίωση εδώ ελλοχεύει ενός ανοιγμένου βιβλίου που μοιάζει με πετούμενο, που μοιάζει με πουλί) – εννοώ πως είναι βιβλία με ψυχή, πως με ψυχανεμίζονται.
Τίποτα άλλο προς το παρόν – τα λοιπά είναι σιωπή.
