<< Επιστροφή
InterPares
Τεύχος
2 - Η ξέφρενη αδράνεια
Η ξέφρενη αδράνεια
Το 1998 μια νεαρή γυναίκα, στην Ουάσιγκτον, δημιουργεί στο Ίντερνετ ένα σάιτ
όπου μπορεί κανείς να την παρακολουθεί επί εικοσιτετραώρου βάσεως να κινείται
μέσα στο σπίτι της να καταγίνεται με τις πιο ταπεινές δουλειές του νοικοκυριού.
Ας αφήσουμε κατά μέρος την επιδειξιομανία ενός τέτοιου εγχειρήμα-τος που αργότερα
βρήκε πολλούς μιμητές κι ας διαπιστώσουμε το εξής: μονάχα ένας άνθρωπος του
καιρού μας μπορούσε να συλλάβει την ιδέα να φιλμάρεται μέρα με τη μέρα και
προπάντων όταν ζει μια ζωή απόλυτα όμοια με όλων των άλλων ανθρώπων. Εδώ το
βίντεο αναλαμβάνει το ρόλο που έπαιζε άλλοτε το προσωπικό ημερολόγιοΧ όμως,
ενώ η γραφή άθελά της προβαίνει σε επιλογές, η κάμερα καταγράφει τα πάντα,
το σκουπιδοντενεκέ που γεμίζει, τη μπανιέρα που αδειάζει, τη σαλάτα που μπαγιατεύει,
ένα ζευγάρι κάλτσες, δίχως να ξεχνάμε τα συγκλονιστικά επεισόδια του ξαπλώματος
στο κρεβάτι, του ύπνου, του πρωινού ξυπνήματος.
Το εκπληκτικό στην περίπτωση είναι η προσοχή που δίνεται σε αυτή την τρομαχτική
ρουτίνα, είναι αυτό το πάθιασμα με το μηδαμινό. Ίσως θα πρέπει να δούμε σε
αυτό τη βούληση να εξαγοράσουμε τη μονοτονία των ωρών και των εβδομάδων θέτοντάς
τη κάτω από το συλλογικό βλέμμα χιλιάδων δαιδικτυοναυτών, αλλά επίσης και
να εφησυχάσουμε διαπιστώνοντας πως όλοι μας βρισκόμαστε κάτω από την ίδια
ταμπέλα, αυτή της καθημερινότητας. Λες και αποτελούμε τη δυνάμει κοινότητα
εκείνων στους οποίους δε συμβαίνει το παραμικρό, την ψηφιακή φυλή των στε-ρημένων
από γεγονότα.
Μπορούμε να πούμε πως η καθημερινότητα έχει δύο αντι-φατικά χαρακτηριστικά:
από τη μια επαναλαμβάνεται και από την άλλη μας εξαντλεί. Μας κατακλύζει με
την επαναφορά των ίδιων πραγμάτων, κάνει το αύριο ένα αντίγραφο του σήμερα
που και αυτό αναπαρήγαγε το χθες με την εμμονή γρατσουνισμένου δίσκου. Οι
νόμοι της καθημερινότητας είναι τόσο ακριβείς όσο και οι νόμοι του σύμπαντος
ή της βαρύτητας. Ένα ατέλειωτο παρόν, δίχως παρελθόν και μέλλον, λες και όλες
οι μέρες έχουν συγχωνευτεί σε μία. Το παράδοξο τη καθημερινότητας είναι πως
καταλύει το χρόνο βασιζόμενη στον ίδιο το χρόνο, παράγει αιωνιότητα από την
αέναη κίνηση όπως ακριβώς το ρολόι. Διαθέτει μια διαβρωτική δύναμη που αμβλύνει
ακόμα και τα φοβερότερα γεγονόταΧ τα πάντα βυθίζονται μέσα της. Είναι μια
μηχανή που αυτοσυντηρείται και λειτουργεί δίχως εξωτερική τροφοδότηση. Το
να σηκωθείς από το κρεβάτι, να ντυθείς, να φας, να πας στη δουλειά, αυτές
οι απλές πράξεις απαιτούν ένα υπεράνθρωπο κουράγιο. "Γνώριζα έναν Άγγλο",
έλεγε ο Γκαίτε, "που κρεμάστηκε για να μην έχει να δένει τη γραβάτα του
κάθε πρωί".
Αν θέλουμε ένα δημιουργικό έργο, πρέπει να το αποσπάσουμε με κόπο από την
ατονία, από τη συμπαγή μάζα των ημερών. Αν τελικά τύψη είναι η αδυναμία να
"ξεκάνεις" κάτι, η πεζότητα αντιστρόφως είναι η αδυναμία να κάνεις,
να γιορτάσεις κάτι καινούργιο, να ανοίξεις μια ρωγμή μες στη μάζα των στιγμών
που είναι όλες όμοιες μεταξύ τους. Η αγωνία που προκαλούν σε μερικούς οι Κυριακές
ή οι αργίες - αυτό το μεγάλο κενό που πρέπει να γεμίσει - γεννιέται από αυτό
το στιγμιαίο σπάσιμο ενός κανόνα που μπορεί να κουράζει ίσως, αλλά και καθησυχάζει.
Ό-μως για τους περισσότερους από μας, η καθημερινότητα μας συνοδεύει 24 ώρες
το εικοσιτετράωρο, ενώ εμείς θα θέλαμε να την τεμαχίζουμε κατά βούληση, να
τσιμπολογούμε μερικά ψίχουλά της και να αφήνουμε το υπόλοιπο στην άκρη. Όσο
λιγότερα πράγματα συμβαίνουν τόσο περισσότερο τα κανονίζουμε έτσι ώστε να
μη συμβαίνει κανένα επιδιώκοντας γαλήνη και χαλάρωση.
Ίσως όμως αυτό που χρειάζεται η άχρωμη ζωή μας δεν είναι τόσο η γαλήνη, όσοι
οι αυθεντικές δραστηριότητες, γεγονότα με βάρος και νόημα, κεραυνοβόλες στιγμές
που να μας συνεπαίρνουν. Ο χρόνος, αυτός ο μεγάλος λεηλάτης, μας ληστεύει
ακατάπαυσταΧ όμως άλλο είναι να απογυμνώνεσαι με μεγαλοπρέπεια και να γερνάς
με την επίγνωση μιας γεμάτης και πλούσιας ζωής, κι άλλο να φθείρεσαι ώρα με
την ώρα για πράγματα που ούτε καν έχεις γνωρίσει. Η κόλαση είναι η πεζότητα
και παράδεισος η πληρότητα. Υπάρχουν αυτοί που έζησαν και αυτοί που διήρκεσαν.
"Τι μπορείτε να κάνετε αν καθώς στρίβετε τη γωνία του δρόμου σας, νιώθετε
να σας κατακλύζει ξαφνικά μια αίσθηση ευτυχίας, απόλυτης ευτυχίας; Λες και
μόλις κατάπιατε ένα λαμπερό κομμάτι αυτού του αργοπορημένου απογευματινού
ήλιου, κι αυτό συνεχίζει να φλέγεται μες στο στήθος σας, στέλνοντας μικρές
δέσμες σπινθήρων σε κάθε κομμάτι του είναι σας, σε κάθε δάχτυλό σας;".
Γιώργος Σπηλιόπουλος