Μάλλον θα είμαι παλιός αναγνώστης του Καμύ, γιατί δεν διαθέτω καμία από τις μεταφράσεις της Βιβλιονέτ. Τον Ξένο και την Πανούκλα τα διάβασα σε βίπερ, όπου στο παράρτημα είχε τα Γράμματα σ’ένα Γερμανό Φίλο. Ο μύθος του Σίσυφου, το ροζέ του Μπουκουμάνη, εκεί και ο Επαναστατημένος Άνθρωπος. Τα πρώτα δοκίμια εκδόσεις Δωδώνη, την Πτώση σε τσέπης Αγκύρας, τα θεατρικά στις εκδόσεις Μαρή. και πάει λέγοντας. Τελευταία διάβασα τις Σημειώσεις από τον Εξάντα. Η Πανούκλα μου άφησε την πρώτη αίσθηση μιας δυνατότητας θεραπείας που πάει με αριθμητική πρόοδο απέναντι στο κακό που βαδίζει με γεωμετρική. Η Πτώση την αθώωση όλων των αλκοολικών που τους φανταζόμουν πάντα ως υποδυόμενους τον δικηγόρο του αφηγήματος.
Τα πρώτα του δοκίμια με βοήθησαν να ορίσω μια μεσογειακή αντίληψη του ωραίου που περιλαμβάνει το Βαλερύ και το Σεζάν της χαρτοκολλητικής και μου κάνει το Αιγαίο του Ελύτη επαρχιακό παράρτημα της μεσογειακής αισθητικής. Μου τον υποβάθμισε σε ηθικολόγο, δηλαδή έναν δευτέρας εθνικής φιλόσοφο, ο Μάρτιν Έσλιν που με το Θέατρο του Παράλογου, μου έμαθε τη διαφορά της σκέψης που παραμένει αμέτοχη στα πάθη που διηγείται και της γλώσσας που κάνει μορφή της το παράλογο του κόσμου και εκφράζεται χωρίς απόσταση νηφαλιότητας.
Η νηφάλια σκέψη για το παράλογο δεν είναι λόγος διασχισμένος από τα περιεχόμενα που εκφράζει. Υφολογικά τον στέγασα κάτω από τη Γαλλική παράδοση που ξεκινάει από τα Δοκίμια του Μονταίν και τον ξαναβρήκα να πειθαρχεί στην υφολογική διαύγεια του Ντεκάρτ. Έμενα πάντα στον παράλογο θάνατό του από ατύχημα όπως έλεγε μια εισαγωγή σε κάποιο βιβλίο του. Είχα δει και φωτογραφίες του, α λα Χάμφρεϋ Μπόγκαρντ, με το τσιγάρο του. Μη δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στις βιογραφίες, και οι βιογράφοι μάλλον δεν έδωσαν την πρέπουσα προσοχή, διατηρούσα για 30 χρόνια, από τότε που τον πρωτοδιάβασα, την ιδέα ότι είναι άτεκνος. Η ίδια η γραφή του, η συνεχής οξύτητά του στην παρουσία του ηθικού διλήμματος, τα θλιβερά παιδικά του χρόνια, η φυματίωση, με οδήγησαν σιγά σιγά σε ένα στερεότυπο ατεκνίας. Ποιός θα ήθελε παιδιά μέσα σε έναν κόσμο χωρίς νόημα;
Μέχρι που φέτος ανακάλυψα μερικές φωτογραφίες σαν αυτήν εδώ αποπάνω. Ο Καμύ είχε παιδιά, λοιπόν; Και μάλιστα ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Κι αυτό έσκισε μέσα μου κάθε στερεότυπο βίου και έργου. Δεν ήταν λοιπόν μονάχα ο Σοπενχάουερ που μιλούσε για τη ματαιότητα του κόσμου τρώγοντας φασιανό. Ήταν σαν να ανακάλυψα μιαν αντίφαση θεμελιώδη στον Καμύ που μου έκανε όλο το έργο του, και το δοκιμιακό, μυθοπλασία. Ευχάριστο σοκ καθώς γυρίζοντας εις εαυτόν συλογίστηκα τα παιδιά μου σαν δυο ωραία χαστούκια στο Ναρκισισμό της μοναδικότητάς μου, που με έκαναν από έναν δηλητηριασμένο με μόνο έρμα την προσφορά δημοσιότητας στο πεπρωμένο του υστερικού, ένα απλό κρίκο στην αλυσίδα της σάρκας. Και το σπουδαιότερο: με έμαθαν να ελέγχω εκ του σύνεγγυς τις αντιφάσεις μου, την πίστη στις σχέσεις μου, την ευθύνη λόγων και πράξεων. Ένα γεγονός που η ταπεινοσύνη του μου έγινε ανωτερότητα στις αγορές, όπου κυνηγιέται το νάϊλον ως άυλον και το πνεύμα με οινόπνευμα πολλές φορές, διασπείροντας τοξικά μιας πραγματικότητας που αγνοεί τους στοιχειώδεις κανόνες ηθικής.
Ναι, ο Καμύ, λοιπόν, είχε παιδιά. Και μάλιστα ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. Ζωντανή αντίφαση των γραφομένων του, αλλά και απόδειξη της κατώτερότητάς τους απέναντι στον κόσμο, που δεν είναι ο καλύτερος των κόσμων, αλλά αξίζει να καταφάσκεις σ’ αυτόν όπως κι ο τελευταίος άσκεφτος και ατάλαντος: αναπαράγοντας τη ζωή. Καμία τέχνη, καμιά φιλοσοφία δεν θα στο δώσει αυτό. Ούτε σαν αναπλήρωση. Γιατί απλώς είναι εμπειρία άλλης τάξης. Του ποιητή της σάρκας. Δεν πολυκυκλοφορεί στους βίους των ποιητών. Κι όσοι έκαναν σπανίως ανέλαβαν την πατρότητα. Πιθανότατα δεν ήταν άξιοι για παιδιά. Γι αυτό έγραφαν ποιήματα. Κι όχι πάντα καλά.
